20 yıl önceden belliydi Çanakkale Harekatı. Amirallik Birinci Lordu Winston Churchill, Miammar’da gazeteciyken yazdığı Savrola’da anlatıyordu her şeyi:
“… büyük zırhlılardan oluşan güçlü bir donanma, geniş bir kanalı zorlamaktadır. Amaç, burayı geçerek despot bir yöneticiye karşı ayaklanma başlatmıl olan, liberal bir lideri desteklemek ve başkenti ele geçirmektir…”
Ve 20 yıl sonra…
18 Mart 1915 sabahı keşif uçuşu yapan Alman pilot Yüzbaşı Serno ile gözetleme subay Schneider müttefik donanmasının yavaş yavaş yaklaştığını görür.
“1600 metreden uçuyorduk. Bozcaada önünde 40 kadar savaş gemisi saydık. 15’i İngiliz, 4’ü Fransız olmak üzere 19 ağır zırhlı ve kruvazör, 3 hafif kruvazör, çok sayıda nakliye gemisi, şilep 8küçük yük gemisi) ve uçak ana gemileri gördük. Denizaltılar ise ancak seçilebilmekteydi.”
Müstahkem Mevkii Komutanlığı’na haber vermek için hemen geri dönerler. Bu haber üzerine Türk cephesi hareketlenir, alarm zilleri çalmaya başlar.
Gemilerin savaş hattı şu şekildeydi
A savaş hattı (İngiliz): Queen Elizabeth, Agamemnon, Lord Nelson, Inflexible
B savaş hattı (Fransız): Bouvet, Suffren, Charlemagne, Gaulois
C savaş hattı (İngiliz): Vengeance, Irresistible, Albion, Ocean
Savunma Gemileri: Majestic, Prince George, Swiftsure, Triumph
Yedek Gemiler: Canapus, Cornwallis
Müttefik donanması kendinden emin bir şekilde boğazda ilerliyordu. Çünkü bir ay öncesinden giriş tahkimatı yok edilmiş ve 7 km dolaylarındaki mayınlar da temizlenmişti. Sıra merkez tahkimatı temizleyip İstanbul’a ulaşmaya gelmişti.
Saat 11.05’te Amiral de Robeck komutasındaki A savaş hattı, boğazdan içeri girer ve toplarımızın menzili dışında ateşe başlar. Queen Elizabeth; Anadolu Hamidiyesi’ni, Lord Nelson, Namazgah Tabyası’nı, Agamemnon; Rumeli Mecidiyesi’ni ve Inflexible ise Rumeli Hamidiyesi’ni bombalamaya başlar.
B savaş hattındaki Amiral Guaprette komutasındaki Fransız gemileri ile İngiliz Triumph ve Prince Georege gemileri de yerlerini alır.
Düşmanın 276 topuna 78 topla karşılık vermeye çalışıyorduk. Cephane bakımından fakirdik. Toplarımız değişik marka olduğu için mermiler uymuyordu. Ağır top atışı altında tabyalarımız hasar görerek toprak altında kalıyordu. Bu durumda düşmana karşılık veremiyorduk. Amiral de Robeck bu tek taraflı saldırı karşısında diğer gemilerin de içeriye doğru ilerlemesi emrini verdi.
Albay Hayes Sadler komutasındaki 2.Tümen – Ocean, Albion, Vengeance, Swiftsure, Majestic’de ilerlemeye başladı. Her şey o an da oldu. Fransız filosunun ileri yanaşması üzerine Rumeli Mecidiyesi’nin isabetli atışları Bouvet üzerinde toplandı. Zırhlıya 4 Türk mermisi isabet etti ve Tavşan Adası’nda karaya oturdu. Suffren 14 dakika gibi bir zamanda 14 darbe aldı ve savaşamayacak duruma geldi.
Mayına çarpan bir diğer gemi Inflexible idi. Saat 15.30 sularında boğazı terk ederek zar zor Bozcaada’ya ulaştı.
15.14’te Irresistible büyük bir patlamayla sarsıldı. Uzaklaşmaya çalışırken mayına çarparak 16.15’te tamamen savaş dışında kaldı.
Amiral de Robeck şaşkındı. Mayın hatlarının temiz olduğundan son derece eminken bu mayınlar nereden çıkıyordu böyle. Bilmediği bir şey vardı: Nusrat’ın mayınları
Donanması parçalanmış Amiral de Robeck’e bir darbe de Seyit Onbaşı’dan geldi. Topçu eri Koca Seyit toprak altında kalmış, tabyasında gözlerini açtığında arkadaşlarının şehit olduklarını görmüştü. Yanında sadece Niğdeli Ali vardı. Büyük bir cesaretle 195 kiloluk mermiyi sırtlandı. Nasıl atılır bilmiyordu ama bildiği tek şey bu boğazın geçilemeyeceğiydi. Arkadaşları hiç uğruna şehit olmamıştı. Onlar milletimizin geleceği için, özgürlüğü için şehit olmuştu. Koca Seyit mermiyi ateşledi ve mermi Ocean, Nusrat’ın döktüğü mayınlara sürüklendi ve mayına çarparak Kumkale açıklarında battı.
Dünya şaşkındı. Hasta adam olarak adlandırılan, Balkan ve Trablusgarp darbeleri yiyen Osmanlı, 7.5 saat gibi kısa bir zamanda müttefik devletlere büyük zaiyatlar verdirmişti. Müttefik donanmasının büyük zırhlılarından 3’ü batmış, 3’ü de çok büyük hasarlar görerek savaş dışı kalmıştı. Kolay değildi sonuçta. Çok güvendikleri donanmanın 1/3’ü yok olmuştu.
Chruchill bir şeyi unutmuştu: Türk’ün azmini, cesaretini ve en önemlisi iman dolu yüreğini.
ÇETİNDİR ÇANAKKALE, GEÇİLMEZ…
Müstahkem Mevki Komutanı
GİTTİLER! GEÇEMEDİLER
GEÇEMEYECEKLER!
Cevat (Çobanlı) Paşa
Batan Gemiler
Bouvet: 12205 ton. Sürati: 18 mil. Silahları: 2 adet 30.5’lik, 45 çap tulünde (uzunluk) 2adet 28.4’lük, 45 çap tulünde 8 adet 10.5’luk, 50 çap tulünde 30 adet seri küçük toplar ve 4 adet torpido kovanı.
Irresistible: 15000 ton. 1898 yapımı. Silahları: 2 adet 30.5’lik, 2 adet 27.4’lük, 3 adet 15.0’lık
Ocean: 13150 ton. Silahları 4 adet 30.5’lik, 12 adet 15.2’lik vs.
Savaş Dışı Kalan Gemiler
Inflexible: 17600 ton. 8 adet 30.5’lik, 16 adet 10.2’lik
Gaulois: 11300 ton. 4 adet 30.5’lik, 10 adet 14’lük, 8 adet 10’luk
Suffren: 12730 ton. Silahları: 4 adet 30.5’lik, 10 adet 16.5’lik, 8 adet 10’luk
KAYNAKÇA
- Albayrak, M.Liman von Sanders Türkiye’de Beş Sene. Yeditepe Yayınevi, İstanbul,2007
- Atuç İ. 1915 Çanakkale Savaşı, Kastaş yayınevi, Nisan 2004.
- Bartlett E.A. Çanakkale Gerçeği, Yeditepe Yayınevi, Ekim 2005.
- Saraçoğlu A.C. Düşman Geliyor Top Başına, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2007.
- www.turkmania.com/ÇanakkaleGeçilmez.
- Okur A. Sonkale Çanakkale, Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları.
- Çulcu M. İkdam Gazetesinde Çanakkale Cephesi 1.cilt, Denizler Kitabevi, İstanbul, 2004.
- Çanakkale Savaşları Araştırma ve Tanıtma Toğluluğu ŞEHİT’ten KALE’ler, Mayıs 2006.
Leave a Comment
You must be logged in to post a comment.